Lokalizacja
Wielki Kanion Kolorado – przełom rzeki Kolorado w stanie Arizona w USA przez Płaskowyż Kolorado.
Za początek kanionu uznaje się Lee's Ferry (niewielka stacja z motelem i przystanią dla łodzi leżąca około 12 km od miejscowości Page), natomiast koniec kanionu leży w rejonie Grand Walsh Cliff leżącym około 20 km od początku jeziora Mead. Odległość pomiędzy tymi punktami mierzona nurtem rzeki Kolorado wynosi 446 km.
Najgłębszym rejonem Wielkiego Kanionu jest Granite Gorge (Wąwóz Granitowy), w którym najgłębsze miejsce leży poniżej krawędzi o 1857 m (6093 stóp). Szerokość kanionu waha się od ok. 800 m (pod punktem widokowym Toroweap na North Rim – Północnej Krawędzi) do 29 km w najszerszym miejscu. Jest to największy przełom rzeki na świecie (jednak nie najgłębszy). Obszar ten stanowi park narodowy – Park Narodowy Wielkiego Kanionu.
Budowa
Kanion wykształcony jest głównie w łupkach, a także iłołupkach, wapieniach, piaskowcach i granitowych intruzjach. W kanionie tym można dostrzec przekrój geologiczny od proterozoiku (w prekambrze) po trias (era mezozoiczna).
Każda seria warstw skalnych ma inny odcień. Skały osadowe kanionu obfitują w skamieniałości, od pierwotnych glonów do drzew, od morskich muszli po szczątki dinozaurów. Istnieją różne hipotezy na temat powstania kanionu. Najbardziej rozpowszechniona mówi o tym, że proces powstawania był wydłużony w czasie. Według niej kanion zaczął powstawać w zachodniej części obecnego przebiegu 17 mln lat temu, natomiast wschodni kraniec ukształtował się 5-6 mln lat temu. W następnych milionach lat trwało wcinanie się wgłębne rzeki i pogłębianie kanionu, przy zachowaniu jego długości. Według tej wersji rzeka Kolorado żłobiła kanion w miarę jak płaskowyż Kolorado się podnosił. Inna wersja mówi o tym, że cały kanion ukształtował się w przeciągu bardzo krótkiego czasu, nawet kilku dni. Przed wybudowaniem w 1963 r. zapory wodnej Glen Canyon Dam, tworzącej jezioro Powella, rzeka niosła przez kanion dziennie 500 000 ton osadu, obecnie zapora ograniczyła transport do 80 000 ton. Badaczem, który opracował historię geologiczną Wielkiego Kanionu Kolorado był geolog Clarence Dutton.